Resim Sanatı ve Mimarlık İlişkisi: Tarihsel Bir İnceleme
DOI:
https://doi.org/10.64293/mentor.v1i3.32Anahtar Kelimeler:
Resim ve mimarlık, Estetik ve sanat, Sanat tarihi, Sanatsal akımlar ve mimari ilişkiler, Disiplinler arası etkileşimÖzet
Bu çalışma, resim sanatı ile mimarlık arasındaki tarihsel etkileşimi ve bu iki disiplinin birbirini nasıl tamamladığını incelemektedir. Resim ve mimarlık, yalnızca kültürel mirasın birer parçası değil, aynı zamanda onun korunmasında, belgelenmesinde ve aktarılmasında etkin rol oynayan disiplinlerdir. Resim sanatı, tarihsel dönemlerin mimari dokusunu, toplumsal yaşam biçimlerini ve estetik anlayışlarını görsel olarak kayıt altına alarak geçmişin kültürel izlerini geleceğe taşımıştır. Mimarlık ise tarihsel yapıların korunması, restorasyonu ve yeniden işlevlendirilmesi yoluyla kültürel mirasın sürdürülebilirliğini sağlamıştır. Bu açıdan her iki sanat dalı da estetik değerlerin güçlendirilmesine ve kültürel sürekliliğin korunmasına katkıda bulunmuştur. Çalışmada, Rönesans döneminden başlayarak Barok, Art Nouveau, Kübizm, Sürrealizm, Pop Art ve Postmodernizm gibi sanatsal akımların mimarlıkla olan ilişkisi karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Rönesans döneminde resim ve mimari, kilise yapılarında bütünleşmiş; Barok dönemde ise ışık, gölge ve dramatik anlatımlar her iki sanatta da belirgin biçimde öne çıkmıştır. Art Nouveau akımı, bitkisel motifleriyle hem resim hem de mimariyi etkilemiş; Kübizm ise geometrik formlarıyla mimariyi dönüştürmüştür. Sürrealizm bilinçaltı öğelerini yapısal tasarıma yansıtarak farklı bir mekân anlayışı geliştirmiş, Pop Art ise renk kullanımı ve popüler kültür öğeleriyle sanat ve mimarlıkta yeni bir ifade dili oluşturmuştur. Postmodern dönemde ise bu ilişki daha özgür, deneysel ve çok katmanlı bir boyut kazanmıştır. Araştırma, literatür taramasına dayalı betimsel bir yöntem kullanılarak yürütülmüştür. Elde edilen bulgular, sanat ve mimarlığın tarihsel süreçte birbirini estetik, işlevsel ve kültürel açıdan derinden etkilediğini göstermektedir.
Referanslar
Akgün, S., Sönmez, E. ve Beşir, Ş. E. (2020). Söylemler üzerinden Pop Art dönemi mobilyalarının incelenmesi. Fine Arts, 15(1), 17-31. https://doi.org/10.12739/NWSA.2020.15.1.D0249
Aksu, A. ve Ghanian, T. (2019, August). Çağdaş sanatta değişimlerin mimaride yansıması. In SETSCI-Conference Proceedings (Vol. 7, pp. 183–187). SETSCI.
Al Şensoy, S. ve Işık, B. Ö. (2018). Mimarlık ve ressamlık arakesitindeki bir sanatçı: Hundertwasser. Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(2), 76-94. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.529257
Antmen, A. (2009). 20. yy. Batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Delaqua, V. (2016, Haziran 29). Inside Las Pozas, Edward James’ Surrealist Garden in the Mexican Jungle (M. Valletta, Çev.). https://www.archdaily.com/790389/inside-las-pozas-edward-james-surrealist-garden-in-the-mexican-jungle?ad_source=search, (02.01.2025).
Bozkurtoğulları, Y. (2012). 19. ve 20. yüzyıl İstanbul Art Nouveau mimarisi ve kullanılan seramikler (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü İç Mimarlık Anabilim Dalı
Commons. Casa Milà by Antoni Gaudi. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Casa_Mila_by_Antoni_Gaudi.jpg, (09.12.2024).
Doğan, R. K. (2016). Resim ve mekân arasındaki ilişki: İlham veren projeler. Online Journal of Art & Design, 4(2). 48-65.
Fırıncı, M. ve Zencirci, D. E. (2006). Gustav Klimt ve “Beethoven Friz”. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 137–144.
Gombrich, E. H. (2004). Sanatın öyküsü (E. Erduran & Ö. Erduran, Çev., 4. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Güzel, M. (2019). Barok tavan resimlerinin mimari üzerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
GZT Arkitekt. Kengo Kuma – Doğal malzeme ile sadeliği birleştiren isim.
https://www.gzt.com/arkitekt/dogal-malzeme-ile-sadeligi-birlestiren-isim-kengo-kuma-3561922, (05.01.2025).
Kayaalp, F. ve Kavukcu, A. (2024). Sanat ve tasarım ilişkisi bağlamında resim sanatında mimari çözümlemeler. Sanat ve Tasarım Dergisi, 14(1), 245-260. https://doi.org/10.32547/artvision.1473824
Midlibrary. Robert Venturi architectural styles. https://midlibrary.io/styles/robert-venturi, (02.01.2025).
Mimarobot. Centre Pompidou Beaubourg. https://mimarobot.com/haber/wiki/centre-pompidou-beaubourg/, (02.01.2025).
Musei Vaticani. Sistine Şapeli tarihi. https://www.museivaticani.va/content/museivaticani/it/collezioni/musei/cappella-sistina/storia-cappella-sistina.html, (03.11.2024).
Öndin, N. (2021). Rönesans ve eğitim. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(23), 444-451.
Özdem, Ö. O. ve Geçit, E. (2013). Postmodern sanat akımları ve reklamlara yansımaları. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 152-175.
Sayar, G., Bahtiyar, T. B. ve Güner, M. (2023). Mondrian’ın sanat anlayışının mimarlık disiplini üzerindeki yansımaları. Konya Sanat, 6, 258-271. https://doi.org/10.51118/konsan.2023.36
Sönmez, H. (2018). Mimar ressamlarımız: Cihat Burak, Nuri Abaç, Ruzin Gerçin, Erol Akyavaş. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 4(6), 311-319. https://doi.org/10.51118/konsan.2023.36
Ülger, N. (2024). Gotik, Rönesans ve Barok dönem resim sanatının heykel ve mimari disiplinleriyle etkileşimi. Akademik Sanat ve Estetik Dergisi, 12(1), 120-138.
Vidler, A. (2014). Sürrealist mimarlık kuramları, fantezi ve tekinsiz (R. Akman, Çev.). e-Skop, Skopbülten, (6), 21. https://e-skop.com/skopdergi/surrealist-mimarlik-kuramlari-fantezi-ve-tekinsiz/1963, (03.11.2025).
Yunan Adaları Rehberi. Pyrgi Köyü evleri. https://yunanadalarirehberi.blogspot.com/2018/01/pyrgi-sakz-chios.htmlWikimedia, (05.12.2024).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Gülşah Kök
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
